Het varken is een van de oudste huisdieren van de mens. Al duizenden jaren leeft het naast ons op boerderijen en in het wild. In Nederland zie je niet alleen de tamme varkens op kinderboerderijen en bij boeren, maar ook hun wilde familie: het wild zwijn. Dat laatste kom je vooral tegen op de Veluwe. Mooi om te zien, maar ook een dier om respectvol afstand van te houden – zeker als er jongen bij zijn.
Weetjes over het varken
- Varkens staan bekend als slimme dieren – hun intelligentie wordt vaak vergeleken met die van honden of zelfs jonge kinderen.
- Ze communiceren met meer dan 20 verschillende geluiden, van knorren tot gillen.
- Varkens hebben een sterk reukvermogen en gebruiken hun snuit om de grond te doorzoeken naar eten.
- In tegenstelling tot het stereotype “viespeuk” zijn varkens juist schoon: ze houden hun slaapplaats apart van hun eet- en mestplek.
Varkens in de kunst
Het varken is niet alleen geliefd in de stal, maar ook een bron van inspiratie voor kunstenaars:
- Pieter Bruegel de Oude liet varkens zien in zijn boerenlandschappen: Voorbeeld schilderij
- Paul Gauguin schilderde varkens op Tahiti: Varkens door Gauguin
- Marc Chagall verwerkte vaak dieren in zijn werk, waaronder ook varkens: Chagall’s dierenwereld
- Een modern voorbeeld: Banksy’s “Bacon” thema’s laten zien dat het varken ook symbool kan staan voor consumptiemaatschappij en kritiek.
Tekeninspiratie
Zelf heb ik varkens getekend met eenvoudige lijnen en zachte rondingen. Het leuke van varkens tekenen is dat je veel kunt spelen met:
- De ronde vormen van hun lijf en snuit.
- De uitdrukking in hun ogen – soms guitig, soms dromerig.
- Het staartje: een klein detail dat je tekening meteen herkenbaar maakt.
👉 Oefening: probeer eerst een varkentje te tekenen met alleen cirkels en ovalen als basisvorm. Werk daarna de snuit, oren en krulstaart uit.
✨ Het varken laat ons zien dat schoonheid en inspiratie vaak in het alledaagse te vinden zijn. Of je nu naar een wild zwijn in het bos kijkt of een knorrend biggetje tekent: het nodigt je uit om stil te staan en goed te kijken.
Twee stijlen varkens tekenen
Naast de weetjes en inspiratie over varkens laat ik hier ook mijn eigen tekeningen zien. Het bijzondere is dat een varken in heel verschillende stijlen getekend kan worden. Hieronder zie je een wild zwijn en een piratenvarken – twee totaal verschillende benaderingen.
Het wild zwijn
Het wild zwijn leeft ook in Nederland, onder andere op de Veluwe. Het is een stevig en krachtig dier dat in groepjes (rotten) leeft. Voor mijn tekening koos ik voor een zwarte fineliner. Door met korte streepjes en arceringen te werken, ontstaat een ruig effect dat goed past bij de borstelige vacht.
Zo teken je een varken of wild zwijn:
- Zet de basisvorm op met een ovaal lichaam, langwerpige snuit en driehoekige oren. Je kunt dit eventueel eerst met potlood opzetten totdat je tevreden bent over de verhouding en vorm.
- Werk de contouren uit met korte streepjes.
- Vul de vacht in met arceringen om diepte en textuur te krijgen.
- Voeg details toe zoals ogen, neus en gras in de achtergrond.
Het piratenvarken
Dit tweede varken is een vrolijke tegenhanger: een piratenvarken met een bandana en streepshirt. Het hoort meer thuis in de wereld van sprookjes en verhalen, waar dieren menselijke eigenschappen krijgen. Deze is wat meer sprookjesachtig.
Voor deze illustratie gebruikte ik fineliner voor de contouren en stiften voor de kleur. De vormen zijn eenvoudig en duidelijk omlijnd, de kleuren fel en speels.
Zo teken je een cartoonvarken:
- Begin met een grote cirkel voor het hoofd en een ovaal voor het lijf. Je lukt dit met potlood doen en later weer uitgummen als je de penlijnen hebt gezet.
- Teken een rond snuitje en grote oren.
- Geef het varken een eenvoudig gezicht met ogen, neusgaten en een lach.
- Voeg kleding toe: een streepshirt, korte broek en een piratenbandana.
- Trek alles over met fineliner en kleur in met vrolijke kleuren.
- Werk de achtergrond af met simpele vormen, zoals tonnen of bladeren.
Varkens in sprookjes
Het piratenvarken past goed bij sprookjes en verhalen waarin dieren een rol krijgen. Denk aan De drie biggetjes, maar ook aan moderne prentenboeken waar varkens grappige of avontuurlijke figuren spelen.
👉 Dit piratenvarkentje vind je ook terug op de sprookjespagina – de verzamelpagina met al mijn sprookjestekeningen en inspiratie.
✏️ Neem creatieve tijd voor jezelf
Iedere week deel ik inspiratie, tekenideeën en natuuroefeningen waarmee jij zelf aan de slag kunt. Wil je dat ook ontvangen?
👩🎨 Over mij
Ik ben Esther van der Ham – schrijver, illustrator en uitgever bij Droomvallei Uitgeverij. Met mijn cursussen en blogs op Creatieve Tijd voor Jezelf laat ik zien hoe natuur en creativiteit samenkomen, en hoe tekenen je dichter bij jezelf brengt.